Các loại van cổng: Phân loại & tiêu chí lựa chọn chuẩn

Các loại van cổng hiện nay đóng vai trò không thể thiếu trong các hệ thống đường ống, giúp điều khiển dòng chảy một cách hiệu quả. Trên thị trường, các loại van cổng được phân loại theo kết cấu ty van, phương thức vận hành, chất liệu… Mỗi loại đều có những ưu, nhược điểm riêng và phù hợp với từng hệ thống lắp đặt cụ thể. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại van cổng để dễ dàng lựa chọn đúng sản phẩm cho hệ thống của mình khi có nhu cầu, cùng tham khảo nhé.

Giới thiệu chung về van cổng

Van cổng hay còn gọi là van cửa, là thiết bị van công nghiệp được dùng để đóng, mở và điều tiết dòng chảy lưu chất. Sở dĩ có tên gọi van cổng vì thiết kế đĩa van khi vận hành sẽ được nâng lên, hạ xuống, quan sát giống cánh cổng. Hệ thống ứng dụng phổ biến cấp thoát nước, hơi nóng, khí nén, hóa chất, dầu khí…

Đặc điểm nổi bật của van cổng có thể đóng mở lưu chất theo 2 chiều, không gây cản trở hoặc giảm áp khi đĩa van ở trạng thái mở hoàn toàn. Thân van thường được đúc nguyên khối, bền bỉ, chắc chắn nhưng vẫn đảm bảo gọn nhẹ, dễ dàng lắp đặt, bảo dưỡng. 

Hiện nay, van cổng được chế tạo từ nhiều loại vật liệu đa dạng như inox, gang, thép, đồng… Kiểu kết nối với đường ống lắp ren hoặc lắp bích, ty van dạng ty nổi, ty chìm. Bộ điều khiển van thủ công bằng tay quay hoặc tự động bằng động cơ điện, bộ truyền động khí nén. 

Các loại van cổng phổ biến hiện nay

Dưới đây là các loại van cổng phổ biến, thông dụng trên thị trường chúng tôi đã tổng hợp:

Theo kết cấu ty van

Van cổng ty nổi

Van cổng ty nổi được thiết kế phần ty van lộ ra ngoài, khi vận hành sẽ nâng lên hoặc hạ xuống theo chuyển động của đĩa van. Điểm nổi bật là dễ dàng quan sát trạng thái đóng/mở bằng mắt thường, giúp người vận hành kiểm soát chính xác. Tuy nhiên, loại van này thay đổi chiều cao khi vận hành nên thường yêu cầu không gian lắp đặt rộng. Vị trí lắp đặt phổ biến dễ quan sát, dễ vận hành, điển hình như trong các hệ thống công nghiệp lớn, trạm bơm, nhà máy xử lý nước, PCCC.

Van cổng ty chìm

Van cổng ty chìm được sản xuất phần ty van nằm ẩn hoàn toàn bên trong thân van, không thay đổi chiều dài khi đóng/mở. Ưu điểm nổi bật thiết kế gọn, tiết kiệm không gian, đặc biệt phù hợp nơi có chiều cao hạn chế. So với dạng ty nổi giá thành thấp hơn nhưng nhược điểm không quan sát được trực tiếp trạng thái vận hành, cần gắn thêm thiết bị thông báo hành trình. Vị trí lắp đặt ưu tiên chôn ngầm, dưới hầm, không gian hạn hẹp.

Theo chất liệu van

Van cổng gang

Van cổng gang được chế tạo từ gang xám hoặc gang cầu, bên ngoài sơn phủ Epoxy chống gỉ sét, tăng tăng tuổi thọ khi dùng ngoài trời. Ưu điểm có độ bền cao, chịu lực tốt,  giá thành hợp lý. Theo đó, thường được dùng trong các hệ thống cấp thoát nước, PCCC, nhà máy nước. Ngoài ra, đây cũng là loại van thông dụng và phổ biến nhất hiện nay trong công nghiệp và dân dụng.

Van cổng thép

Van cổng thép được làm từ thép đúc như WCB hoặc thép rèn nổi bật với khả năng chịu áp suất và nhiệt độ cao vượt trội. Van cũng có độ bền cơ học cao, hoạt động ổn định trong môi trường khắc nghiệt và chống nứt vỡ khi làm việc liên tục ở cường độ lớn. Hệ thống ứng dụng chủ yếu yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt và an toàn cao như các ngành công nghiệp nặng, hơi nóng, dầu khí, hóa chất và lò hơi công nghiệp. Tuy nhiên, giá thành cao.

Van cổng inox

Van cổng inox được chế tạo từ inox 304, 316, có khả năng chống ăn mòn, rỉ sét vượt trội. Bề mặt van sáng bóng, dễ vệ sinh, duy trì hiệu quả lâu dài. Nhờ lợi thế chịu được hóa chất nhẹ, độ bền cao, an toàn nên phù hợp với ngành thực phẩm, môi trường ẩm ướt, ăn mòn. Môi trường lưu chất ứng dụng rộng rãi, hầu như có mặt trong các hệ thống cấp nước sạch, nhà máy chế biến, dược phẩm. Mặc dù giá thành cao nhưng chất lượng tốt, bền bỉ, ít hư hỏng xứng đáng để đầu tư.

Van cổng đồng

Van cổng đồng thường được sản xuất bằng vật liệu đồng thau có màu vàng, kích thước nhỏ, kết nối lắp ren. Ưu điểm dễ lắp đặt, dẫn nhiệt tốt, chống ăn mòn nhẹ, vận hành êm và nhẹ. Thích hợp với hệ thống dân dụng như ước sinh hoạt, hệ thống điều hòa, đường ống dẫn khí áp suất thấp. Điển hình nhất có thể thấy ở các công trình gia đình, tòa nhà hoặc thiết bị vệ sinh.

Van cổng nhựa

Van cổng nhựa được làm từ vật liệu PVC, uPVC hoặc CPVC sở hứu đặc tính nổi bật chống hóa chất cực tốt, không dẫn điện, an toàn khi dùng trong môi trường có yếu tố điện hoặc dễ cháy. Đây còn là loại van có trọng lượng nhẹ, dễ vận chuyển và lắp đặt, không bị rỉ sét theo thời gian. Do đó, thích hợp với môi trường nước sạch, nước thải nhẹ, hóa chất ăn mòn hoặc axit nhẹ. Tuy nhiên, khi sử dụng cần lưu ý giới hạn chịu nhiệt độ, áp suất của nhựa.

Theo kiểu kết nối

Van cổng nối ren

Là loại van được thiết kế hai đầu ren ở hai đầu để kết nối trực tiếp với đường ống, kích thước phổ biến DN15 – DN50. Ưu điểm nổi bật là lắp đặt nhanh chóng, đơn giản, không cần dụng cụ phức tạp. Thường được sử dụng trong các hệ thống có đường ống nhỏ, dễ tháo lắp, áp suất vừa và thấp. Hệ thống ứng dụng chủ yếu không yêu cầu cao về làm kín như dân dụng cấp thoát nước sạch, PCCC…

Van cổng lắp bích

Van cổng lắp bích được kết nối với đường ống bằng mặt bích ở hai đầu van và cố định bằng các bulong. Ưu điểm khả năng chịu áp lực lớn, vận hành ổn định trong thời gian dài và làm kín tốt, chống rò rỉ lưu chất ra bên ngoài nhờ gioăng cao su chèn ở giữa. Kích thước đa dạng từ DN50 trở lên, phù hợp với đường ống lớn trong các hệ thống công nghiệp, cấp nước, PCCC, hơi nóng và dầu khí.

Theo phương thức vận hành

Van cổng tay quay

Van cổng ty quay là loại van vận hành bằng tay thông qua vô lăng điều khiển để đóng hoặc mở đĩa van. Ưu điểm giá thành rẻ, cấu tạo đơn giản, dễ sử dụng, dễ bảo trì, bảo dưỡng và không cần nguồn điện hay khí nén hỗ trợ. Theo đó, thường dùng trong các hệ thống có lưu lượng nhỏ, không yêu cầu đóng/mở liên tục hoặc tự động hóa. Điển hình như các công trình dân dụng, nhà máy vừa và nhỏ, hệ thống nước sạch.

Van cổng điều khiển điện

Là dòng van được tích hợp motor điện để tự động đóng/mở van theo tín hiệu từ hệ thống điều khiển. Điểm nổi bật là có thể kết nối với PLC, tủ điều khiển để giám sát và vận hành từ xa. Đồng thời có khả năng tự động hóa cao nên phù hợp với các hệ thống hiện đại, quy mô lớn. So với dạng tay quay giá thành cao hơn nhưng vận hành chính xác, giúp tiết kiệm chi phí nhân công và đáp ứng tốt mọi trị trí, hệ thống có nhu cầu sử dụng. Điển hình như nhà máy xử lý nước, hệ thống PCCC, dầu khí và công nghiệp nặng.

Van cổng điều khiển khí nén

Van cổng điều khiển khí nén (hay còn gọi là van dao điều khiển khí nén) hoạt động tương tự như dạng điều khiển điện, điểm khác biệt chính là sử dụng áp lực khí nén để vận hành tự động đóng/mở van. Loại van này có ưu điểm vượt trội về thời gian phản hồi nhanh, đảm bảo an toàn hơn so với dạng điện, và không xảy ra tình trạng chập cháy vì dùng nguồn năng lượng khí.

Nhờ những đặc tính đó, van dao khí nén được ưu tiên sử dụng trong hệ thống yêu cầu tốc độ cao, đảm bảo an toàn trong môi trường dễ cháy nổ, và đặc biệt phù hợp với các khu vực có sẵn nguồn khí nén như: nhà máy sản xuất, ngành hóa chất, thực phẩm, xử lý nước thải, xi măng…

Theo thương hiệu xuất xứ

Van cổng Wonil

Van cổng Wonil là sản phẩm xuất xứ từ thương hiệu nổi tiếng Wonil Hàn Quốc được đánh giá cao nhờ chất lượng ổn định, dây chuyền công nghệ hiện đại, độ bền vượt trội và giá thành hợp lý. Sản phẩm được thiết kế đa dạng về chất liệu inox, gang, ty nổi, ty chìm với đầy đủ kiểu kết nối và vận hành thủ công, tự động. Tại Việt Nam, van cổng Wonil là lựa chọn hàng đầu cho các dự án dân dụng và công nghiệp. Một số hệ thống ứng dụng phổ biến như cấp thoát nước, PCCC, xử lý nước thải và công nghiệp nặng.

Van cổng Kitz

Van cổng Kitz là dòng van chất lượng cao của thương hiệu Kitz có nguồn gốc từ Nhật Bản. Sản phẩm được chế tạo từ nhiều vật liệu khác nhau như inox, gang, thép đáp ứng hầu hết môi trường làm việc. Ưu điểm có độ chính xác cao, thiết kế thông minh, vận hành mượt mà và tuổi thọ bền bỉ. Về giá thành cũng thuộc dạng cao nhất nên thường được sử dụng trong các hệ thống yêu cầu nghiêm ngặt như hóa chất, hơi nóng, dầu khí.

Van cổng ShinYi

Van cổng ShiYi là thương hiệu van uy tín đến từ Đài Loan chuyên sản xuất van công nghiệp với mức giá cạnh tranh, ở mức tầm trung. Ưu điểm đạt tiêu chuẩn ISO, chất liệu thân van gang, thép và có đầy đủ các dòng ty nổi, ty chìm, mặt bích. Sản phẩm này hiện được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam và khu vực châu Á. Điển hình trong các công trình dân dụng và công nghiệp như hệ thống cấp thoát nước, PCCC và hạ tầng đô thị.

Tiêu chí lựa chọn van cổng chính xác, hiệu quả

Với đa dạng mẫu mã, chất liệu, kết cấu, xuất xứ… khi lựa chọn van cổng có khá nhiều người dùng khó khăn không biết nên chọn loại van nào tốt và phù hợp. Do đó, dưới đây chúng tôi sẽ tổng hợp các tiêu chí quan trọng giúp quý khách lựa chọn được sản phẩm chính xác, đảm bảo hiệu quả hoạt động, an toàn:

✅ Xác định mục đích sử dụng van trong hệ thống là đóng mở hay điều tiết. Vì van cổng chỉ nên dùng cho việc đóng mở hoàn toàn, hạn chế điều tiết dễ gây hư hỏng đĩa van.

✅ Xác định môi trường lưu chất để chọn chất liệu van phù hợp, đáp ứng tốt nhất. Ví dụ với môi trường hóa chất, nước thải ăn mòn nên chọn vật liệu inox, với hệ thống cấp thoát nước, thực phẩm nên chọn chất liệu gang. Còn hệ thống có điều kiện nhiệt độ, áp suất cao chất liệu thép là lựa chọn tối ưu.

✅ Chọn van có kích thước tương thích với đường ống và phù hợp với áp lực vận hành tối đa của hệ thống.

✅ Xác định kiểu kết nối của đường ống và xem xét có đáp ứng được nhu cầu của vị trí cần lắp đặt không. Dạng lắp bích thường dùng cho van có kích cỡ lớn từ DN50 trở lên. dạng nối ren phổ biến với van có kích cỡ nhỏ, không yêu cầu cao.

✅ Chọn cơ chế vận hành của van, loại van điều khiển tay quay phổ biến, dễ sử dụng, giá thành rẻ nhưng dùng sức người để hoạt động nên chỉ phù hợp với hệ thống có quy mô nhỏ. Loại van điều khiển tự động bằng điện, khí nén có thể dùng trong hệ thống tự động hóa, vị trí phức tạp, quy mô lớn nhờ khả năng điều khiển từ xa.

✅ Chọn loại van cổng xuất xứ từ các thương hiệu uy tín, có tên tuổi trên thị trường để đảm bảo chất lượng, độ bền.

✅ Chọn đơn vị cung cấp chính hãng, được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn, có giá thành hợp lý. Quan trọng có đầy đủ giấy tờ CO, CQ và chính sách bảo hành minh bạch.

Nhìn chung, van cổng là một trong những thiết bị quan trọng và phổ biến nhất trong hệ thống đường ống công nghiệp, dân dụng. Hy vọng qua bài viết trên đây của https://wonil.vn/ sẽ giúp quý khách nắm rõ được các loại van cổng thông dụng trên thị trường. Từ đó lựa chọn được loại van phù hợp nhất, đáp ứng tốt nhất nhu cầu sử dụng của hệ thống.

Ngày cập nhật: 14:41 - 09/06/2025